Türkiye’de devlet kurumlarının uygulamalarına yönelik hep eleştirel yazılar yazılır. Ben de bu furya’nın içinde olmayı sevmemekle beraber, bu yazıyı yazarken en azından önerim olacağı için kendimi daha rahat hissediyorum.
Türkiye’de araba kullananlar özellikle otoyollarda çıkış noktalarını ismen ezberlemek zorundadır. Örneğin TEM otoyolu da denilen O.2’yi ele alalım. İstanbul’da yaşayanların hemen her gün kullandığı bu otoyolda bir arkadaşınıza örneğin Otogar çıkışını nasıl anlatırsınız? Önce otoyolun adı konusunda mutabakat sağlamanız gerekiyor. O.2 deseniz zavallı anlayamayacak. İlla ki TEM diyeceksiniz. Çünkü herkesin ağzı ona alışmış. Her caddeye isim vermiş olan bu ülke otoyoluna illa ki numara vermek zorunda hissetmiş kendini. Otoyola numara verilmesini veya karayolları envanterinde numara olarak saklamasına diyeceğimiz bir şey yok ama, halk isim olarak hafızada tutmayı daha çok benimsiyor. Dolayısı ile otoyola bir de isim vermek doğru olacak. Örneğin Mimar Sinan Otoyolu.
Gelelim Otogar çıkışına. Tarif edene aşkolsun, bulana da. Bulmanız için gözlerinizi tabeladan ayırmamanız gerekiyor. Peki neden otoyollarda çıkışlara numara verilmez? Örneğin Otogar çıkışı niye “25” numaralı çıkış olmaz. Eğer bu otoyol Edirne’den başlıyorsa, Edirne sonrası ilk çıkışa “1” numarası verirsiniz ve sırayla birer birer arttırırsınız. Aynı numaralı çıkış iki farklı yöne de varsa; örneğin, Sultangazi-Habibler (kuzey yönüne) ve Hal-Otogar (güney yönüne) ise, birine “K”, diğerine de “G” olarak yönlerin baş harflerini koyarsınız. Ama Türkiye de bireyler yöne göre yollarını bulmaya alışmadıkları için onları yormayalım derseniz (ki eğitmek için demekte yarar var), o zaman G ve K yerine A ve B dersiniz. Son olarak da her otoyolun bir yönünün olması gerekir. Bu da otoyolun başı ve sonu olarak tanımlanmalıdır. Örneğin Edirne ve Ankara.
Böylece Maslak’tan gelecek bir kişiye Otogar çıkışını tarif etmek için: Mimar Sinan otoyolu, Edirne istikameti, 26G numaralı çıkış demeniz yeterli olacaktır. Zaten kişi çıkış numaralarının artmasına veya azalmasına göre yönünün de doğru olup olmadığını anlayacaktır.
Basit dokunuşlar insanlara zaman kazandırır.