Bundan birkaç yıl önce yapmış olduğum röportajda Arena dergisi başlık olarak “Türkiye’nin Bill Gates’i” kullanmıştı. Elbette benzetmesi bile gurur verici ama rakamsal ve mantıksal olarak aramızda bir benzerlik olmadığı açıktı. Ama heyhat, o kadar çok kişi “hayatta olamazsın“, “sen kendini ne zannediyorsun ki?“, “yok artık!!” gibi motive edici yaklaşımlarla beni destekledi ki, nasıl mutlu olacağımı şaşırdım!!.
Son birkaç aydır uğraştığım birçok projede Ödeme Sistemleri konusu gündeme geliyor. Her gündeme gelişinde Turkcell’i muhabbet ile (!!) ile anıyorum. Aman aman şimdiki Turkcell’ciler üstüne alınmasınlar. Konuştuğum yıllar 2001-2004 yılları ve o yıllarda kurucu ortağı olduğum Teknoloji Holding ile Turkcell, İnteltek (İddaa) ve Bilyoner şirketlerinde de ortağız. Yıllar sonra ortakları ile de yakın dost olduğum Telenity 30 ülkede, 40 operatör ve 600 milyon aboneye iletişim çözümleri sunan başarılı bir firmadır. O yıllarda Telenity, ABD’de mobil ödeme konusunda patent başvurusu yapmış ve öncelikle kendi ülkesinde müşteri edinme peşindeydi. GSM operatörleri o yıllarda IP tabanlı olmayan GSM altyapılarından geçen “her türlü datanın sahibi” durumundaydılar. Eğer sahibi olamazlarsa da zaten geçmesine de izin vermiyorlardı. Spor Toto’da henüz ihaleyi alıp İddaa’nın alt yapısını kurmamıştık ama ben oyunların mobil telefonlar üstünden de oynatılmasına olanak sağlayacak her türlü teknolojiyi araştırıyordum.
GPRS henüz mobil data servis altyapısı olarak sunulmaya başlamadığı için operatörlerin ASP (uygulama servis sağlayıcı) firmalara sunduğu elimizdeki tek opsiyon, paket anahtarlamalı data iletişimini miş gibi yapmaya çalışan USSD teknolojisiydi. USSD kullanımı çok zor olan bir ara teknolojiydi. Telenity, Turkcell ile ön görüşmelerinde pozitif geri bildirim almasına karşın, Turkcell’in mobil ödeme konusunda sundukları servisi kendilerinden satın almayacaklarını anlamıştı. Daha önce de dediğim gibi Turkcell, bu konuda yazılım satın almak yerine kendisi ileriki yıllarda mobil ödeme servis sağlayıcı olmak istiyordu. Bu aşamada ben devreye girdim. Türkiye’de EFT/POS kullanan bankaların çoğu bizim müşterimiz olması, Universal A.Ş. 3rd Party Payment Processor (Dış Kaynak Kullanımı Debit/Kredi Kartı & EFT-POS Servis Sağlayıcı) firmasına sahip olmamız ve Turkcell ile de ortaklığımızı göz önüne alarak Telenity’e Turkcell’e yazılım satmak yerine mobil ödeme servis sağlayıcı teklifi ile gitmemizi önerdim.
Birkaç toplantı sonrası Teknoloji Holding ve Telenity‘nin %50-50 ortaklığıyla m.Pay Mobile Payment Services şirketinin kurulmasına karar verdik. Garanti Bankası, Türkiye’de bankacılık çözümlerinde inovasyona önem veren öncü bir bankadır. Öncelikle hedefimizi Garanti Bankası ile paylaştık. Garanti Bankası pilot çalışma yapmayı kabul etti. Burada konuyu çok fazla derinleştirmeden sonuca gelmek istiyorum. Turkcell o yıllarda Avrupadaki diğer bazı GSM operatörlerinin birleşimi ile kurulan Simpay‘i kullanmak istiyordu. Bunun onlara bir yarar sağlamayacağını m.Pay Sunumu yaparak, bunu yakın dönemde başlayacak Bilyoner‘de kullanacağımızı söyledik. İlk tepki “Cep telefonundan Spor Toto oynanmaz” oldu. Kutunun içinde düşündüğünüzde haklısınız ama 2001 yılında yapmış olduğumuz iş planında 2013 yılında İddaa’dan yapacağınız cironun %12’sini Internet ve Mobil’den geleceğini öngördüyseniz ve de bu başarıldıysa kutunun dışında düşünmenin yararlı olduğunu görüyorsunuz.
Geçenlerde Harvard Business Review’da gördüğüm ve Tweet ile paylaştığım bir grafiği yukarıda tekrar paylaştım. Grafiği özetlemek gerekirse, yapılan tahminlerde sadece trendlere/istatistiklere/mantığa dayalı olanlar veya sadece önsezilere dayalı olanlar başarılı olamazken, her ikisine eşit oranda dayalı olanlar daha başarılı oluyor. Açıkçası bizim tahminde kullandığımız önsezi neredeyse %80’di.
Sonuca gelirsek, İddaa 2014’de 8.1 milyar TL (3.7 milyar USD) ciro yaptı. Bunun %17’si de Internet ve Mobil’den geldi. Ama neye yarar ki m.Pay mobil ödeme servis sağlayıcı hayata geçemedi.
Halbuki Elon Musk 1999 yılında X.com‘u 10 milyon USD sermaye ile kurdu. X.com e-mail’i transfer aracı olarak kullanan on-line banka platformuydu. 2000 yılında X.com, Confinity şirketini satın aldı. 2001 başında şirketin adını x.com/Confinity’den Paypal’e çevirdi. 2002’de Paypal’i 1.5 milyar USD şirket değeri üzerinden satın aldı. eBay’in satın alma amacı öncelikle kendi müşterilei için iyi bir ödeme aracı altyapısı sağlamaktı. Yani Paypal’i bir kullanıcı grubu yukarı taşıdı. Aynı şekilde m.Pay’i de İddaa yukarı taşıyacaktı. Olmadı.