Milli Piyango Özelleştirmesi ihalesi 15 Temmuz 2014 de yapılmış ve ihaleyi KDV dahil 3.251 milyar USD teklif ile NET Şans-Hitay-Scientific Games Ortak Girişimi kazanmıştı.
Devlet ve ihaleyi alanlar sevindiler ama bu sevincin uzun sürmeyeceği açıktı. Benim bu ihaleye neden girmediğimi soranlara o zaman attığım Tweet’ler aracılığıyla cevaplarım olmuştu.
Hitay, yakın tanıştığı Finans Gündem portalına bilgiler yollayıp ne kadar doğru bir iş yaptıklarının mesajını o portal aracılığıyla vermişti. Dolayısıyla, bu özelleştirme hikayesinin fiyasko noktasına niye gitme eğiliminde olduğunu ihaleye alan Ortak Konsorsiyum’un kendi ağzından özetleyeyim!!!!: Çıkan haberde Milli Piyango ile diğer ülkelerin durumlarını karşılaştıran bir tablo var. Bu tabloya göre Milli Piyango Oyunlarının işletmesini alacak Ortak Girişim, ilk yıl sonunda ciroyu 3’e katlayacakmış. Bu üstün başarı sürekliliğini 10 yıl sürdürecek ve şirket 6.6 yıl sonra koyduğu parayı geri alacakmış. İlk olarak USD döviz kuru o günden beri %15 arttığı için bu süre şu anda otomatikman 8 yıla yaklaştı. Sözleşme süresi 10 yıl olduğuna göre, Ortak Girişim ancak sözleşmenin son 2 yılında para kazanabilir. Çünkü Milli Piyango oyun bedelleri Dolara bağlı değil, enflasyona bağlı artıyor. Tablodaki diğer ülkelere bakarsanız Türkiye dışında böylesine bir hayâli gerçekleştiren ülke yok. Bugünkü koşullarda tablodaki geri dönüş süresi 21.8 yıl olup, yapılacak büyük katkılarla yatırımın 15-18 yıldan önce geri dönmeyeceği aşikârdır.
İhaleyi alan Ortak Girişim, TJK ve Spor Toto’nun durumunu da dikkate almadı. Her ikisi de özelleşecek. TJK’nın büyüme potansiyali inanılmaz. Spor Toto’da dağıtılan ikramiye oranı arttırılıp yurt dışına kaçan para da geri gelecek. Bilyoner, Nesine ve Tuttur gibi Sanal Bayi’lerden en az 100’er milyon USD lisans bedeli alınıp kendi Risk Yönetimi Sistemlerini kurmalarına izin verilecek. Dolayısıyla büyüme potansiyali en düşük Milli Piyango olacak.
1980’li yılların sonunda babam Prof. Oğuz Manas’ın TJK’nın danışmanlığı ile başlayan Şans Oyunları tecrübemle, sonrasında kamu yararını önde tutan iş modeli ile İddaa’yı bu ülkeye kazandırmış, Bilyoner, Nesine ve Tuttur gibi firmaların oluşması için yönetmeliklerin hazırlanmasını sağlamıştım.
Milli Piyango’nun böyle yüksek bir ihale bedeli ile alınması konusunda algı hem Devlet hem de basın tarafından oluşturuldu, konuyu idrak edememiş, tecrübesiz ve aşırı hırslı Ortak Girişimler de bu algının peşine takıldılar. Zaten şu anda Milli Piyango’nun sistemini işleten Lottomatica firmasının ihaleden en başta çekilmesi bile tek başına önemli uyarı olmasına rağmen, ihaleye tablo müzayedesine girer gibi girilince pey sürme esnasında şuurlar yitirildi.
Şimdi bu Ortak Girişim, 26 Şubat’ta devir sözleşmesi imzalamak yerine 7 aydır bulamadığı parayı seçim öncesi karışık olan ve oynak Dolar kurunun oluştuğu bir ortamda bulmak için uzatma istedi.
Ben onların yerinde olsam ileride batacağıma 10 milyon USD’lik teminat mektubumu yakar, yutamayacağım lokmadan büyük lokma yemeye kalkmazdım.
Bu Ortak Girişim’in parayı getirememesi durumunda, bütçede bu özelleştirmeden gelecek olan yaklaşık 1 milyar USD gelirden olacak Devletin kimyası bozulacaktır. Ayrıca ihalede 2. olan Ortak Girişim, sözleşmeye çağrılsa bile yaptıkları hatanın farkına vardıkları için gelmeyecek ve Milli Piyango Özelleşmesi gene başka bir bahara kalacaktır. Bu durumda Net Holding ve Hitay Holding’in bir daha Devlet’ten bırakın iş almayı, kapısından bile içeri girmesinin imkânsız olacağı açık ve seçik olarak ortadadır. Sınıf atlama hırsı böylesine ağır sonuçlar doğuruyor.