Yayınlanma Tarihi: 7 Şubat 2010Kategoriler: Nostalji Köşesi

2009-12-27-00_Ekomomist_Kapak

Ekonomist dergisi’nin 20. Yıl Özel Sayısı beni çok gerilere götürdü. Bana çok eski günleri ve olayları hatırlattı. Tabii bugünü de yaşattı.

Önce Fütüristler Derneği’nden kısaca bahsedeyim. 2005 yılında kurduğumuz bu derneğin artık önemli bir görüş kaynağı olması beni inanılmaz mutlu kılıyor. Derneğimizin başkanı sevgili Ufuk Tarhan’ın “Geleceğin En Gözde 20 Mesleği” röportajı (Derginin 156-158. sayfalarını okumak için tıklayınız) ) röportajı çok hoş. Arkasından benimle yapılan “Gelecek mi dediniz? Kişiye özel birşey.” röportajı da gelecekte servislerin çok önemli oranda kişiselleşeceği mesajını içeriyor.

Geçenlerde sevgili Ali Sabancı’nın bir röportajını okudum. Kendisi “Miras yemek sadece baba’nın parasını yemek değil, bir başkasının kredisini kullanmaktır.” demiş. Muhteşem bir yorum. İnsanlar daha önce elde ettikleri başarılarının miraslarını yemeye başladıklarında kendilerine olan güvenlerini yitiriyorlar. Hayatımda en çok korktuğum, miras yiyeceğim bir duruma düşmektir. İş yaşamına girişimci olarak başladığım 1988 yılından beri gerçekleştirdiğim projeler ve onun uzantısı olan şirketlerle miras yemediğimi düşünüyorum. Erno Rubik bir Macar. 1975 yılında Rubik Cube’ü yaptığında 1980’e kadar sadece Macaristan’da sattı. Ama 1980 sonrası tüm dünyaya yayıldı. Bugüne kadar 350 Milyon adet satıldı. Sadece geçen yıl 15 Milyon tane satıldı. YouTube da 38,000 tane eğitim, kulüp vs için videosu var. Yetinmedi ve 5 Şubat 2009 da Rubik 360’ı tanıttı. Böylece birden fazla kuşak’ın aynı anda oynayabileceği bir sistem yarattı. Erno Rubik gibi olmamız gerekiyor.

Yıl 1998; Exim ile başarıdan başarıya koşuyoruz. Bizimle ilgili haber Ekonomist dergisinde çıkmış. Röportajı eski ortağım kendisi vermiş (2009-12-27-48_Ekonomist_Exim ve Barkod İle Tanıştığımız Yıllar). Röportajı verdiği yıl 1997 ve piyasa’nın Barkodlarla yeni tanıştığı dergi tarafından başlığa çevrilmiş. Ben o yıllarda sürekli iş geliştirme yapıyorum ve önümüzdeki 5 yıl içinde pazar büyüklüğü ile rekabet dengesinin bozulacağını hissetmeye başlamıştım. Tek başına Exim bizi taşıyamazdı. Exim’in en başarılı olduğu alan “Araçta Muhasebe” dediğimiz araçlarda bulunan El Terminalleri ve yazcılarla, sıcak satış, yani satış ve faturalamayı aynı anda araçta gerçekleştiriyorduk. Algida ilk müşterimiz olarak bizi bu yolda başarılı kılmamıza çok destek oldu. Algida’nın operasyon müdürü sevgili Aybey Aksu sayesinde hem Algida hem de biz başarılı olduk. Exim olarak kendimizi devamlı geliştirmek istiyoruz; örneğin satış araçlarını takip etmek istiyoruz, anında ödeme almak istiyoruz vb. Bunun için kablosuz bir data iletişimi gerekiyor. GSM’in böyle bir hizmet vermesine imkan yok. Daha ortalıkta GPRS yok. Bu arada Turkcell ve Telsim lisans almış, mobil telefon distribütörlüğü için konuşmalara başlamışlardı.  Eski ortağımın amca oğlu rahmetli Melih Hitay (benim de hısmım olur) o zamanki Ulaştırma Bakanı gene rahmetli Mehmet Köstepen’in danışmanı. Emin, kendisini aradı ve bize Ericsson genel müdürü Ersin Pamuksüzer’den randevu aldırdı. Sevgili Ersin Pamuksüzer bizim talebimizin “”Mobil Telefon Distribütörlüğü” olduğunu anlayınca gülmemek için kendini zor tuttu ama çok nazik bir şekilde bunun olamayacağını aktardı. Doğru ya cebimizde üç kuruş para ile daha Genpa’nın bile KVK’nın bayisi olduğu bir dönemde bizim distribütör olmamız imkansızdı. Neyse en azından Ericsson ile tanışmıştık ve araştırmalarım sonunda başarılı olduğumuz “Araçta Muhasebe konusunda” bize gerekli olacak Mobitex kablosuz data ağı’nın bu iş için biçilmez kaftan olduğunu anladım. Ersin Pamuksüzer’i tacize başladım. İşte o aralar birşeyler oluverdi ve kaderimiz değişti. Eski ortağımla Hollanda’da Exim ile ilgili bir fuara gittik. Ama fuar çok küçük ve hemen bitti. Tam fuar alanını terkedecekken ben yan binada başka bir fuar olduğunu gördüm. Ortağımın çıkma ısrarına rağmen oraya sürükledim onu. Bu binada “Taşımacılık” fuarı yapılıyordu. Konumuzla hiç alakası yok, çünkü koca koca kamyonlar, tırlar var fuarda. Neyse ben inatla geziyorum içeride. Karşımıza Transport-Data adlı bir firma çıktı. Almanya’da Mobitex kablosuz data ağı üzerinden araç takibi yapan bir yazılım geliştirmişler. Firmanın ortağı da Mannesman. Mannesman aynı zamanda Almanya’daki Mobitex’in de ortağı. Bir anda ampül yandı. Transport-Data’yı kafaladım, ertesi gün yemeğe çıktık ve Türkiye de ortak şirket kurmak ve Mobitex ağı üzerinden araç takibi yapmak için MOU (niyet mektubu) imzaladık. Dönüşte Ersin Pamuksüzer’e gidip Türkiye de Alman Mannesman’ın ortağı Transport-Data ile şirket kurmaya hazırlandığımızı, Mannesman’ın Almanya’daki Mobitex ağı’nın kurucusu olduğunu ve bizim Mobitex ağı Türkiye de kurulduğu taktirde inanılmaz katkımızın oalcağını söyledim. Taciz ve inat meyvesini verdi. Türkiye’ye Mobitex kuruluşu için karar çıktı ve biz Mehmet Emin Karamehmet tarafından ortaklığa davet edildik. Mobitex ve mobicom ile ilgili daha önce yazdığım: Erken Öten Horoz https://www.alphanmanas.com/?p=189)  ve Gözleriniz Dolması (https://www.alphanmanas.com/?p=72) yazılarımda yer alıyor. İş hayatımı değiştiren 2 önemli insan Mehmet Emin Karamehmet ve Ersin Pamuksüzer’e buradan tekrar teşekkür ediyorum. Sonuçta şirkete ortak olarak davete edilmiş ve %10 ortak olacaktık. Ben eski ortağımla Mehmet Emin Karamehmet ile tanışma toplantısına girdiğimde hedefimiz %1 gibi bir ortaklıkla içeri girip orada kendimizi kanıtlayıp başka işler yapmaktı. Ama %10 teklifi’nin sarhoşluğunu üzerimizden attıktan sonra karalar bağladı bizi. Çünkü 4 milyon USD sermayeli şirkete ortaklık için, %10 hisse karşılığı 400,000 USD sermayemiz yoktu. Bu parayı bir şekilde bulmalıydık.

O zamanlar sevgili Tolga Gariboğlu ile Konsensus adında bir ortaklığımız vardı. Tolga aynı zamanda benim arkadaşımdı ve Hügo projesini bana getirmişti. Ben de Tolga’yı eski ortağımla tanıştırıp şirket kurmaya karar verdik ve Konsensus’u kurduk. Konsensus’da Ülker sponsorluğunda meşhur çocuk yarışması Hügo’yu yapıyoruz. Kanal 6 da yayınlanan bu yarışma inanılmaz başarılara imza atıyor. “Hügo çocuk kulübü” kurduk ve sadece buraya üye olanlar yarışmaya katılabiliyorlar. Çocuklar üye oldukları için bizde resimleri var. Resimleri 1995 yılında 2,500 USD’ye aldığımız tarayıcı ile tarayıp anolog’a çevirip Kanal 6’ya yolluyoruz, kanal da bunu ekrana getiriyor. Yıl 1995 ve çocuk ekranda kendi resmini görüyor. Bu sefer her çocuk heyecanla kulübe üye olmaya çalışıyor. Her neyse proje muhteşem başarılı giderken mobicom ortaklığı opsiyonu oluşunca Tolga’ya bizim hisselerimizi almasını teklif ettik ve Tolga bizim hisselerimizi 400,000 USD’ye satın aldı. İşte bu para mobicom’a sermaye olarak yattı.

Mobicom doğal olarak ilk birkaç yıl yatırım yapacak ve para kazanmayacaktı. Elimize geçen 400,000 USD’yi devlerle ortak olmak için ayırmıştık. Eski ortağım birgün benim yanıma geldi ve dedi ki: “Alphan biz Exim ile ne kadar iyi gidiyorduk. Konsensus satışından da çok iyi para aldık, şu mobicom ortaklığı’nın hiç gereği yoktu.” dedi. Bu laf içime çok oturdu. mobicom’da Murahhas Aza olarak iş geliştirme yükümlülüğüme bir de ortağımı mutlu etme zorunluluğu eklenmişti. mobicom’da ilk olarak Mobil-POS projesine yöneldim. Dünya’nın o yıllarda 4. büyük POS (kredi kartı terminali) firması Ingenico ile tanıştım. Fransa’ya 6 defa Ingenico CEO’su Gerard Compain’i ikna için gittim. Daha önce Türkiye de 2 defa başarısız girişimde bulundukları için adamlar bir daha gelmek istemiyorlardı bu pazara. Ben de onları “gelin önce pazara Mobil-POS ile girin, sonra da sabit POS’ları satmaya çalışırız” dedim. Ben o kadar inançlıyım ki, bu iş olacak. Biz POS pazarına Mobil-POS ile giriş yapıp büyüyeceğiz. İlk satışımızda Yapı Kredi Bankası alıcıydı. Burhan Karaçam ürünü çok beğendi. Uzun zamandır içimde kalan bir itirafı şimdi yapıyorum. Burhan Karaçam ve ekibine demo yaptığımız cihaza ne yazık ki daha Mobitex modem entegre edilmediği için on-line kredi kartı otorizasyonu gerçekleştiremiyordu. Ayrıca ürünümüz masa üstü terminalden mobil terminale devşirildiği, yani orjinal hali pilli olmadığı için doğal olarak pil göstergesi de yoktu. Ingenico ürünün eksiklerini tamamlayamadan Yapı Kredi bizden demo istedi. Çok acil sipariş verecekti. Benim bir karar vermem lazımdı. Ingenico “gerçeği söyleyelim, biz 6 ayda hazırlarız” dedi. Ben “söyleyeceğimiz beyaz yalan. Siz bu işi yapacağınıza inanıyormusunuz. İnanıyorsanız, vakit kazanmak için çalışıyor gibi göstermek zorundayız. Yoksa bizden almazlar ve Ingenico’nun Türkiye macerası üçüncü ve son kez tarihe gömülür” dedim. Kabul ettiler. Ürün beğenildi. Zaten Ingenico da projeyi başarıyla sonuçlandırdı.

Yapı Kredi Bankasına satış yapılmıştı ve artık POS satışı için ayrı bir şirkete gereksinim vardı. Eski ortağımın müthiş projesi “Tarihi Sultanahmet Köftecisi” zinciri için kurduğumuz ama artık aktif olmayan Planet Gıda Üretim A.Ş.’nin (bu hikayemi de sizlerle yakında paylaşacağım) ünvanını Planet Elektronik A.Ş.’ye çevirdik.

Exim’deki arkadaşlara “Planet, Exim’in cirosunu 2 yıl sonra geçecek” dediğimde eski ortağım dahil buna inanamadılar. Ama öyle oldu. Planet hızla büyüdü. Yıllar geçti ve benim söylemim başka şekle büründü. “Yakın gelecekte El Terminalleri ile POS terminalleri’nin birleşeceği”ni söylediğimde de inanç oluşmadı. Hatta ben o kadar ileri gittim ki, Ingenico’yu sıkıştırarak POS terminallerine El Terminali özelliği kazandırmaları için çok uğraştım. Müşterilerden yazılar aldım. Bu çabalarımdan tam 7 yıl sonra Ingenico POS ile El Terminalini birleştirdi. Bunun reklamını da gene Ekonomist’in 20. Yıl Özel Sayısında gördüm (https://www.alphanmanas.com/?p=2511988 yılından beri hiç miras yemedim. Benim yetiştirdiğim insanlar Türkiye’de çok önemli noktalara geldiler. Ben de onlardan çok şey öğrendim. Başarı hikayesi açısından İddaa gerçekten büyük bir proje olduğu için İddaa projesi ile anılmam normal. Burada isimlerini saymaya kalksam büyük liste oluşacak birçok insan İddaa projesine de inanmadılar. Ama başarı olunca hepsi çalılıkların arkasından çıkıverdiler. Örneğin Gençlik Spor Genel Müdürlüğü’nde bu projeyi baltalayan bir kişi, başarılı olduktan sonra projeyi ballandıra ballandıra anlattığında içimden gülmüştüm. Projeyi kurucusu olduğum Teknoloji Holding’de yapmıştım.

Mehmet Emin Karamehmet ve Ersin Pamuksüzer iş hayatımın başlarında bana destek olmasalardı, ben bugünkü pozisyonumda asla olamazdım. Girişimcilerin bunu her zaman öğüslerini gere gere söylemeleri gerek. Başarılı olduğum birçok işin yanında başarısız olduklarım da oldu ve bunları göğsümü gere gere paylaşıyorum. Çünkü ben hep ileriye bakıyorum. Kendimi geliştiriyorum ve hatalarımdan ders alıyorum. Bilgi birikimim ise her geçen gün hızla artıyor. Konferanslarımda hep başarılı olduğum/olduğumuz projeleri anlatmıyorum. Başarısızlık hikayelerini de anlatıyorum.

Sonuçta miras yemiyorum. Çünkü miras dediğimiz “”bugün tekrarını yitirmiş geçmişteki başarılar”dır.

 

Bültene katılın.